ADR-20R Polon-Alfa – jak podłączyć czujkę dymu do centrali alarmowej?

Popularne czujki alarmowe posiadają zaciski NC-NC oraz TMP-TMP. Te zaciski mogą też mieć inne nazwy, ale zazwyczaj dzięki doświadczeniu i intuicji instalatorzy potrafią poprawnie podłączyć większość czujek nawet bez dokumentacji. Czujka dymu ADR-20 R to urządzenie z odmiennymi rozwiązaniami, wymagającymi innego podejścia.

Analogia do innych czujek dymu

Tak samo jak w OSD-23 AR, TSD-1, w czujce ADR-20 R znajduje się wyjście przekaźnikowe, które informuje o zadziałaniu urządzenia. Dostępne zaciski wbudowanego przekaźnika to styki NC, C oraz NO – czyli komplet. Na podstawie pracy z innymi modelami można by zakładać, że należy skorzystać ze złącz C i NC. Niestety, nie jest to najlepsze rozwiązanie – w dalszej części artykułu zostanie wyjaśnione dlaczego.

Dwa tryby pracy czujki ADR-20 R

Czujka działa w dwóch trybach:

• Tryb pierwszy: napięciowy. To tryb domyślnie ustawiony w czujce. Kiedy urządzenie jest zasilane i jest w stanie normalnym, przekaźnik pracuje. Oznacza to, że zwarte są styki NO oraz C. Kiedy czujka zadziała lub straci zasilanie, przekaźnik zostanie wyłączony (zwarte zostaną styki NC i C).
• Tryb drugi: beznapięciowy. Styki przekaźnika (NO i C) zostaną zwarte, kiedy czujka wykryje dym. To jedyna sytuacja. Utrata zasilania w czasie normalnej pracy (brak dymu) nie generuje sygnału (nic się nie zmienia w stanie przekaźnika, ponieważ domyślnie i tak nie pracuje).

Analiza obu trybów wskazuje, że bardziej korzystny jest tryb pierwszy (napięciowy), ponieważ w tym modelu podłączenia brana pod uwagę jest również utrata zasilania czujki. A zatem potrzebny jest styk NO (nie styk NC).

Schemat podłączenia

Schemat dla trybu napięciowego wygląda następująco:

Widzimy tutaj dwa rezystory: Ra i Rk, czyli rezystor alarmowy i rezystor końca linii. Jeżeli chodzi o centrale SATEL, przy zastosowaniu rezystorów o wartościach 1.1 kΩ (domyślnie), czujka zostanie podłączona w konfiguracji 2EOL/NC. Warto zwrócić uwagę, że styk NC nie powinien być do niczego podłączony (wisi w powietrzu). Widoczna na schemacie kostka zaciskowa pokazuje połączenie, z którego wychodzą dwa przewody: jeden ma trafić na wejście centrali (np. Z4), a drugi należy podłączyć do masy (np. COM).

Jak to działa?

Zasada jest identyczna jak w klasycznej konfiguracji 2EOL/NC.

Kiedy czujka dostaje zasilanie (należy podłączyć je do odpowiednich zacisków), styki alarmowe NO i C zostają zwarte. Takie zwarcie sprawia, że rezystor Ra jest pomijany, a więc jego rezystancja nie jest brana pod uwagę. Natomiast wciąż w linii pozostaje rezystor Rk, którego wartość wynosi 1.1 kΩ. Ta wartość dla 2EOL/NC (centrale SATEL) oznacza stan normalny wejścia centrali. Będzie się on utrzymywać aż do chwili, gdy nastąpi zadymienie.

W momencie wykrycia dymu przez czujkę, przekaźnik zostaje wyłączony, przez co styki NO i C są rozwarte (zamiast tego zwierają się NC i C – ale to nie jest istotne z punktu widzenia tego artykułu). Skoro styki NO i C są rozwarte, prąd już nie może płynąć „na skróty” jak wcześniej, więc płynie przez rezystor Ra, którego wartość jest identyczna jak Rk. W tym układzie oba rezystory są połączone szeregowo, a zatem rachunek jest prosty: 1.1 kΩ + 1.1 kΩ = 2.2 kΩ. W linii powstaje rezystancja o wartości 2.2 kΩ, co dla 2EOL/NC oznacza naruszenie wejścia centrali (czyli docelowo centrala generuje alarm z tego wejścia).

Jako uzupełnienie warto dodać, że utrata zasilania przez czujkę (w trybie napięciowym) powoduje jej zadziałanie i taką sytuację centrala również traktuje jako sygnał do włączenia alarmu. Natomiast zwarcie linii lub jej rozwarcie skutkuje tym, że rezystancja całego obwodu zmienia się drastycznie i wejście centrali potraktuje to jako sabotaż linii.

A rezystancja przewodu? Czy długość przewodu ma wpływ?

Dużym nadużyciem byłoby stwierdzenie, że opór przewodu nie ma wpływu. Skoro przewód ma swoją rezystancję, to naturalne jest, że jest ona w pewien sposób „dodawana” do całości rezystancji tej linii. Jednak bardzo istotny jest tutaj fakt, że oporność typowego przewodu alarmowego (np. YTDY) lub popularnej skrętki (z miedzi) jest bardzo mała. Wynosi około 200 Ω dla 1 km pętli przewodu (czyli dla 2 km ciągłej linii). Przy 100 metrach (pętla) do czujki będzie to zaledwie 20 Ω, a taka wartość nie wpłynie negatywnie na pomiar rezystancji linii przez wejście w centrali.